Jeszcze raz o tarczy finansowej PFR 2.0 – na podstawie pytań restauratorów
Za nami pełen emocji zeszłotygodniowy webinar na temat możliwych form dofinansowania prowadzonej przez Ciebie działalności w związku z trudną, koronawirusową sytuacją. Już w trakcie webinaru okazało się, że 60 minut to zdecydowanie za mało czasu na to, aby omówić wszystkie dostępne formy pomocy, a do tego odpowiedzieć na wszystkie pojawiające się w tym zakresie pytania – wyjaśnić gnębiące Cię wątpliwości i dręczące myśli.
Dlatego też podczas spotkania online umówiliśmy się, że napiszę dla Was dodatkowy wpis, w którym podsumuję krótko informacje przekazane w trakcie webinaru, a dodatkowo odpowiem na pytania, które podesłaliście już po jego zakończeniu.
Na początek jedna uwaga – pominę w tym artykule możliwości uzyskania dofinansowania z ZUS, wojewódzkich oraz powiatowych urzędów pracy. Z tego co zauważyłam, mam wrażenie że Tobie również towarzyszy podobne odczucie, na temat tych środków pomocowych powiedziane i napisane zostało już niemal wszystko. Jeżeli masz natomiast jakiekolwiek wątpliwości w tym zakresie, w Internecie bez trudno powinieneś znaleźć na nie odpowiedź. Na blogu przepisnagastronomie.pl, ale nie tylko. Internet zalała bowiem fala informacji na temat rządowej pomocy.
Tarcza finansowa PFR 2.0
Dużo bardziej interesująca dla Ciebie wydaje się możliwość uzyskania subwencji z tarczy finansowej PFR 2.0. W ramach tej formy pomocy uzyskać można bowiem o wiele większe środki finansowe aniżeli dotacja w wysokości 5.000,00 złotych czy dofinansowanie do płacy jednego pracownika w maksymalnej wysokości 2.000,00 złotych. W ramach tarczy finansowej PFR 2.0 kwota subwencji na jednego pracownika w przypadku mikrofirmy może wynieść aż 36.000,00 złotych (jeżeli korzystałeś również z tarczy finansowej PFR 1.0, łącznie subwencja może wynosić aż 72.000,00 złotych), a w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw odpowiednio 72.000,00 złotych w przypadku tarczy 2.0 i 144.000,00 złotych w przypadku obydwu tarcz.
Prawda, że sporo?
Niestety jak się pewnie domyślasz są podmioty, które z tej formy pomocy skorzystać nie mogą i wcale nie chodzi o to, że nie spełniają kryterium minimum 30% spadku przychodów.
Do tej kategorii zaliczają się podmioty, które nie były obecne na rynku najpóźniej w dniu 1 października 2019 roku – z tej prostej przyczyny, iż nie mają do czego porównać przychodu osiągniętego w 2020 roku.
Drugą grupą takich przedsiębiorców są podmioty, które na dzień 31 grudnia 2019 roku albo 31 lipca 2020 roku nie zatrudniały ani jednego pracownika w oparciu o umowę o pracę! Niestety zasady są w tym przypadku bezwzględne. Obliczając kwotę subwencji współpracujący z Tobą zleceniobiorcy traktowani są jak pracownicy i zostanie Ci przyznana odpowiednia kwota subwencji, jednak aby w ogóle mówić o możliwości przyznania na Twoją rzecz subwencji musisz zatrudniać choć jednego pracownika na umowę o pracę!
Pytanie Pana Grzegorza:
31 grudnia 2019 roku zatrudniałem 9 pracowników na pełen etat, restaurację otworzyłem 26 stycznia 2020 roku, w tarczy finansowej PFR 2.0 nie mogę brać udziału, czy jest jakiś pomysł jak z niej skorzystać?
I moja odpowiedź:
Niestety, jeżeli nie spełnia Pan warunku wielkości spadku przychodów w okresach wskazanych w regulaminie udzielania subwencji, niewiele jestem w stanie wymyśleć, aby mógł Pan skorzystać z tego programu. Jest to bezwzględny warunek, jaki trzeba spełniać, aby uzyskać subwencję. Okresy wskazane w regulaminie to:
- od dnia 1 kwietnia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku w porównaniu do okresu trwającego od 1 kwietnia 2019 roku do dnia 31 grudnia 2019 roku,
- okres od dnia 1 października 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku w porównaniu do okresu trwającego od 1 października 2019 roku do dnia 31 grudnia 2019 roku.
Pytanie Pana Sebastiana:
Skoro nie zatrudniamy ani jednej osoby w oparciu o umowę o pracę, tylko na umowach zlecenia, to czy przysługuje nam jakiekolwiek dofinansowanie z tarczy finansowej PFR 2.0?
I moja odpowiedź:
Niestety nie, tak jak pisałam już wyżej, warunek zatrudniania choć jednej osoby w oparciu o umowę o pracę jest koniecznym warunkiem do tego, aby uzyskać jakiekolwiek środki w ramach tarczy finansowej PFR 2.0.
Pytanie jednego z restauratorów:
Czy orientujecie się Państwo czy będą jakieś zmiany w regulaminie tarczy finansowej PFR 2.0, ponieważ został zaliczony przychód za październik 2020, gdzie tak naprawdę firmy działały, a w styczniu 2021 jesteśmy nadal zamknięci?
I moja odpowiedź:
Niestety nie mam na ten moment informacji, aby regulamin udzielania subwencji w ramach tarczy finansowej PFR 2.0 w zakresie okresów podlegających porównaniu na potrzeby spadku przychodów miał ulec zmianie.
Co więcej, nie mogę oprzeć się wrażeniu, iż konstruując obecny regulamin jego decydenci mieli świadomość problemu, o którym Pan pisze, a mimo tego zdecydowali się na przyjęcie go w obecnym kształcie – z końcem grudnia czy na początku stycznia bezsprzecznie było już bowiem wiadomo, że w styczniu branża nie ruszy i nie będzie osiągała przychodów na poziomie tych z okresy, kiedy funkcjonowała normalnie.
Działalność przeważająca
Kolejna kwestia, o której powinieneś pamiętać to różnica w udzielaniu poszczególnych form pomocy ze środków ZUS, wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy oraz środków pochodzących z PFR. W przypadku tych pierwszych PKD objęte pomocą musi być bowiem PKD przeważającym dla prowadzonej przez Ciebie działalności gospodarczej, w przypadku tarczy finansowej PFR 2.0 nie ma takiego wymogu – wystarczy, że Twoja działalność obejmuje jedno z PKD wymienionych w regulaminie ubiegania się o udział w programie rządowym „Tarcza finansowa 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro, małych i średnich firm”, nie musi to być natomiast PKD przeważające.
Koszty stałe
Kolejna kwestia, która rozpala zmysły wielu restauratorów. Definicja kosztów stałych. Definicja, która została ujęta w regulaminie tak niefortunnie, że bardziej się chyba nie dało.
Celem wprowadzenia subwencji przyznawanych w ramach tarczy finansowej PFR 2.0 miało być bowiem umożliwienie przedsiębiorcom, którzy ponieśli stratę z powodu COVID-19 pokrycia kosztów stałych prowadzonej przez nich działalności.
Chwaląc się tym programem, sam szef PFR wskazywał, iż „koszty stałe to są te, które firmy ponoszą niezależnie od wielkości swoich przychodów. Jeżeli jesteśmy restauracją, to są koszty czynszów, wynagrodzeń. Ale nie są to np. koszty zamawiania produktów żywnościowych do tego, żeby stworzyć posiłki; jak firma jest zamknięta, tych kosztów nie ma”. Dodał, że chodzi o stałe wydatki ponoszone przez firmę – niezależnie od tego, czy działa, czy jest zamknięta.
Wszystko do tej pory wydaje się bardzo logiczne. Oczywistym wydaje się, że koszty stałe to takie koszty, które będziesz mógł pokryć ze środków uzyskanych w ramach subwencji, wydatki, które możesz zapłacić. ponieść z uzyskanych środków.
Tymczasem w regulaminie tarczy finansowej PFR 2.0 obok takiej definicji funkcjonalnej kosztów stałych, zawierającej się w celach wdrożenia tego programu, pojawiła się również legalna definicja kosztów stałych, potrzebna do wyliczenia jako jedna ze składowych – warunków, od których zależy możliwość przyznania subwencji małym i średnim przedsiębiorstwom.
Inaczej niż w przypadku mikroprzedsiębiorców, gdzie kwotę subwencji wylicza się jako iloczyn sumy osób zatrudnionych przez przedsiębiorcę na 30 września 2020 roku oraz kwoty bazowej, uzależnionej od wielkości spadku przychodów, małe i średnie przedsiębiorstwa na potrzeby wyliczenia kwoty subwencji oprócz wielkości spadku przychodów muszą wskazać również na kwotę tzw. kosztów stałych.
Jednocześnie definicja, która zamieszczona została w regulaminie jest tak zagmatwana, że naprawdę, nawet czytając ją po wielokroć trudno zrozumieć, co autor miał na myśli. Zauważyło to w końcu chyba PFR, bo dokładnie 25 stycznia 2021 roku na ich stronie internetowej pojawiło się wyjaśnienie dotyczące definicji kosztów stałych.
Tutaj zostawię Ci link do tego wyjaśnienia.
W skrócie jednak napiszę, iż zgodnie z udzielonymi przez PFR wyjaśnieniami, zdefiniowane na potrzeby programu „Koszty Stałe” oznaczają stratę brutto wnioskodawcy kwalifikującego się jako mały i średni przedsiębiorca – ujemny wynik finansowy przed opodatkowaniem, poniesioną w okresie od dnia 1 listopada 2020 roku do dnia 31 marca 2021 roku i wykazaną przez wnioskodawcę kwalifikującego się jako MŚP w rachunku zysków i strat lub innych dokumentach sprawozdawczych (w przypadku wnioskodawców niesporządzających rachunku zysków i strat), z wyłączeniem kosztów aktualizacji wartości aktywów oraz uwzględniającą przychody z tytułu pomocy publicznej uzyskane z innych źródeł (zarówno otrzymane, jak i oczekiwane we wskazanym powyżej okresie).
W praktyce powyższe oznacza, że na potrzeby wyliczenia wnioskowanej kwoty subwencji powinieneś, na podstawie dokumentów księgowych, ustalić faktyczną stratę brutto osiągniętą w listopadzie i grudniu 2020 oraz prognozowaną stratę brutto w I kwartale 2021, zaś otrzymany wynik powinieneś skorygować o koszty aktualizacji wartości aktywów (poniesione i prognozowane) oraz oczekiwaną pomoc publiczną, którą spodziewasz się otrzymać w I kwartale 2021.
Co ważne, w tej kalkulacji powinieneś uwzględnić wyłącznie dane za miesiące objęte tarczą finansową 2.0, tj.: XI-XII 2020 oraz I-III 2021 roku.
Dlatego też, w kalkulacji kosztów stałych nie uwzględnia się zatem m.in. subwencji finansowej otrzymanej przez wnioskodawcę od PFR w ramach programu tarczy finansowej PFR 1.0.
Mam nadzieję, że teraz, po wyjaśnieniach PFR definicja kosztów stałych wydaje Ci się dużo bardziej czytelna. Niemniej i tak zachęcam Cię, aby przy wyliczeniu kosztów stałych aktywnie uczestniczył księgowy bądź księgowa, z pomocy której korzystasz przy prowadzeniu swojej działalności gospodarczej.
Pytanie jednego z restauratorów:
W grudniu 2020 roku wymieniliśmy samochód, który, został sprzedany, a na jego miejsce zakupiony nowy, czy faktura dokumentująca sprzedaż samochodu w takim wypadku jest wliczona do przychodu przy staraniu się o dofinansowanie PFR 2.0, a suma sprzedaży i kupna zbilansowała się?
I moja odpowiedź:
Co do zasady, transakcja sprzedaży samochodu firmowego stanowi przychód z działalności gospodarczej, który wykazuje się jako pozostałe przychody, stąd transakcja ta powinna w mojej ocenie zostać ujęta w przychodzie,
a co za tym idzie ujęta w wyniku finansowym za okres od listopada 2020 roku do marca 2021 roku.
Jednak przypadek ten z pewnością wymaga głębszej wiedzy co do szczegółów prowadzonej przez Państwa działalności i jako taki powinien zostać przeanalizowany przez księgową bądź księgowego, który ma wgląd w Państwa dokumenty finansowe.
Jeżeli od razu po sprzedaży samochodu kupili Państwo nowy samochód firmowy nie wykluczam również, iż ostatecznie z dokumentów finansowych Państwa przedsiębiorstwa wynika, że suma sprzedaży i kupna nowego samochodu zbilansowała się, lecz tak jak napisałam powyżej nie jestem w stanie precyzyjnie odpowiedzieć na to pytanie nie mając wglądu w dokumenty finansowe Państwa przedsiębiorstwa.
Przeznaczenie środków pochodzących z subwencji
Zagadnieniem, które wcale nie mniej od powyższych interesuje restauratorów jest również to, na co tak naprawdę mogą zostać przeznaczone środki przyznane w ramach subwencji. Oczywiście, regulamin zawiera wyliczenie, zgodnie z którym uzyskane środki mogą zostać przeznaczone wyłącznie na pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, w tym:
- kosztów wynagrodzeń osób zatrudnionych (z zastrzeżeniem, o którym mowa poniżej),
- kosztów zakupu towarów i materiałów,
- kosztów usług obcych,
- bieżących kosztów obsługi finansowania zewnętrznego,
- kosztów najmu (lub umów o podobnym charakterze) nieruchomości użytkowanej na cele prowadzenia działalności gospodarczej,
- kosztów wszelkich zobowiązań publicznoprawnych,
- amortyzacji sprzętu i innych środków trwałych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej.
Regulamin zawiera również katalog negatywny, a więc określa, jakich wydatków na pewno nie można pokryć ze środków pochodzących z subwencji. Należą do nich:
- wszelkie płatności (w tym, w szczególności, odprawy i inne podobnego rodzaju świadczenia związane z zakończeniem relacji prawnych pomiędzy beneficjentem a osobą zatrudnioną, nagrody, premie, udział w zysku oraz inne świadczenia uznaniowo wypłacane osobie zatrudnionej przez beneficjenta) na rzecz jakiejkolwiek osoby zatrudnionej z tytułu, lub w związku, z umową (w tym umową o pracę lub umową cywilnoprawną) łączącą taką osobę z beneficjentem, poza wynagrodzeniem podstawowym, wynagrodzeniem chorobowym lub wynagrodzeniem za czas przestoju,
- transfer, środków pod jakimkolwiek tytułem prawnym, na rzecz właścicieli lub podmiotów powiązanych z beneficjentem,
- przedpłacanie kredytów, leasingów oraz innych podobnych instrumentów,
- finansowanie transakcji nabycia (przejęcia) w sposób bezpośredni lub pośredni, w części lub całości innego podmiotu, lub dokonywania transakcji, których celem jest, pośrednio lub bezpośrednio, takie nabycie lub przejęcie (zakaz akwizycji).
Oczywiście, powyższe wyliczenie nie obejmuje wszelkich możliwych do poniesienia przez Ciebie wydatków, stąd pojawiło się wiele wątpliwości co do tego, które z nich mogą zostać zapłacone ze środków pochodzących z subwencji, a które nie.
A zatem – czy w ze środków pochodzących z subwencji możesz opłacić wynagrodzenie chorobowe pracownika? Tak.
A czy możesz kupić samochód, który będzie służył w Twojej restauracji do realizowania dowozów?
Zauważ, że regulamin nie posługuje się sformułowaniem „pokrycie bieżących kosztów prowadzonej działalności gospodarczej”, ale wyłącznie sformułowaniem „pokrycie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej”.
Co więcej, z zamieszczonych na stronie PFR informacji wynika, iż udzielana pomoc nie jest pomocą, która musi zostać przeznaczona na wydatki kwalifikowalne (szczegółowo określone wydatki lub kategorie wydatków, na które może zostać przeznaczona subwencja finansowa). Pomoc ta ma charakter pomocy operacyjnej, tj. środki przeznaczane są na pokrycie kosztów/wydatków prowadzonej przez beneficjenta działalności gospodarczej. W konsekwencji, z zastrzeżeniem katalogu negatywnego określonego w umowie oraz regulaminie, subwencja finansowa może zostać przeznaczona na wszelkie wydatki związane z działalnością gospodarczą.
Poza tym musisz pamiętać, iż w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw, kwota subwencji finansowej możliwa do uzyskania nie może być wyższa niż 70% wykazanych Kosztów Stałych.
Wracając jednak do postawionego pytania – czy ze środków uzyskanych w ramach subwencji możesz sfinansować zakup samochodu, który będzie służył do realizacji dowozów w Twojej restauracji?
W mojej ocenie tak, ale powinien to być samochód, który będzie służył wyłącznie do celów służbowych. Nie może być zatem tak, że na co dzień właściciel przedsiębiorstwa będzie używał go do swoich prywatnych celów, a jedynie okresowo samochód używany będzie do rozwożenia zamówionych posiłków. Jeżeli bowiem miałbyś zamiar używać takiego samochodu również dla celów prywatnych mogłoby to zostać potraktowane jako transfer środków pochodzących z subwencji na rzecz właściciela przedsiębiorstwa, co jest zakazane zgodnie z regulaminem.
Pytanie jednego z restauratorów:
Czy część środków pochodzących z subwencji może być przeznaczona na remont lokalu, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza?
I moja odpowiedź:
Zgodnie z tym, co napisałam powyżej, z zastrzeżeniem negatywnego katalogu wyjątków, subwencja finansowa może zostać przeznaczona na wszelkie wydatki związane z działalnością gospodarczą, nie muszą to być wydatki na pokrycie bieżących kosztów prowadzonej działalności gospodarczej.
W przypadku remontu trudno również o zarzut, iż następuje w ten sposób transfer środków z subwencji na rzecz właściciela lub powiązanych z nim podmiotów, chyba że nowe wyposażenie miałoby zostać kupione lub remont miałby zostać przeprowadzony przez podmiot, który jest w jakikolwiek sposób powiązany z właścicielem przedsiębiorstwa.
Stąd należałoby przyjąć, że nie ma przeszkód co do tego, aby ze środków pochodzących z subwencji przeprowadzić remont lokalu przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej, zwłaszcza jeżeli remont rozumiemy nie jako ulepszenie, ale odtworzenie stanu pierwotnego.
Kończąc temat subwencji, która może zostać przyznana w ramach środków pochodzących z tarczy finansowej PFR 2.0 chciałabym zwrócić Twoją uwagę jeszcze na 2 kwestie.
Musisz niestety pamiętać, że warunkiem otrzymania subwencji w ramach tarczy finansowej PFR 2.0 jest stosowanie się przez Ciebie do ograniczeń, nakazów i zakazów ustanowionych w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego. Składając wniosek o przyznanie subwencji będziesz musiał oświadczyć, iż do takich ograniczeń się stosujesz (a jest to oświadczenie składane pod rygorem ponoszenia odpowiedzialności karnej), a jeżeli subwencja zostanie Ci wypłacona, a PFR dojdzie zaś do przekonania czy też dowie się, że nie stosujesz się do narzuconych odgórnie ograniczeń, może wypowiedzieć zawartą umowę ze skutkiem natychmiastowym i zobowiązać Cię do zwrotu wypłaconych środków.
Oczywiście, z jednej strony będziesz mógł się wówczas bronić iż z dużą dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić już dziś, że wprowadzane zakazy są nielegalne, z drugiej jednak strony to nieco inna sytuacja niż samo niezastosowanie się do ograniczeń wynikających z rozporządzenia i narażenie się na nałożenie na Ciebie ewentualnych kar czy mandatów, które następnie zaskarżysz do Sądu. Tu jednak podpisujesz umowę, a w ten sposób akceptujesz jej warunki i bierzesz na siebie określone zobowiązania, stąd obrona może nie być tak oczywista jak w przypadku narzuconych odgórnie ograniczeń.
Stąd gdybyś planował udział w akcji #otwieraMY, musisz wziąć powyższe uwagi pod rozwagę.
Druga kwestia to możliwość umorzenia przyznanej subwencji, która co do zasady podlegała będzie całkowitemu umorzeniu:
- w przypadku mikrofirmy – po łącznym spełnieniu dwóch warunków: utrzymania działalności gospodarczej na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz utrzymania średniorocznego zatrudnienia w 2021 roku na co najmniej takim samym poziomie jak średnioroczne zatrudnienie w roku 2020 (jeżeli nie wykażesz spełnienia tego warunku, zwrot będzie jednak proporcjonalny, a nie całościowy),
- w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw – po łącznym spełnieniu trzech warunków: utrzymania działalności gospodarczej na dzień 31 grudnia 2021 roku, rozliczenia nadwyżki otrzymanej subwencji finansowej w terminie po 31 października 2021 roku, jednakże nie później niż do 31 stycznia 2022 roku oraz podania we wniosku, będącym podstawą wyliczenia kwoty subwencji finansowej „Kosztów Stałych” oraz wysokości przychodów zgodnie z rzeczywistym stanem.
Jeżeli chodzi o dokładne rozliczenie wykorzystania otrzymanych środków – zapisy obligujące do przedstawienia takiego rozliczenia nie znajdują się w regulaminach tarcz finansowych PFR. Co prawda, odpowiednie wzory do dokonania rozliczenia otrzymanych subwencji mają się dopiero pojawić, jednak w mojej ocenie będą one dotyczyły odpowiednich oświadczeń o spełnianiu warunków otrzymania subwencji, a nie szczegółowego wyliczenia wydatkowanych kwot. Nie wiadomo mi nic również na temat tego, aby nadal niewydatkowana kwota uzyskana
z tarczy 1.0 miała pomniejszać subwencję uzyskaną w ramach tarczy finansowej PFR 2.0.
Pytanie Pani Marty:
Czy nastąpiły jakieś zmiany w przepisach dotyczących zwrotu subwencji z tarczy finansowej PFR 1.0?
I moja odpowiedź:
Nic mi na ten temat nie wiadomo, ostatnia opublikowana wersja regulaminu dotyczącego tarczy finansowej 1.0 pochodzi z dnia 28 maja 2020 roku.
To już chyba wszystko co chciałabym tak w pigułce napisać o tarczy finansowej PFR 2.0, a w zasadzie dodać do tego co powiedziałam na webinarze. Oczywiście to nie wszystko, co można powiedzieć o tej formie dofinansowania w ogóle, ale nie sposób w takiej ogólnej formule jaką jest blog czy webinar odnieść się szczegółowo do wszystkich pojawiających się problemów. Jeżeli nadal coś budzi Twoje wątpliwości, potrzebujesz porady indywidualnej, zapraszam do kontaktu.
Jeżeli któreś pytanie pominęłam, zajrzyj do zawartej umowy lub regulaminu, być może tam wprost ukryta będzie odpowiedź 🙂 Mam jednak nadzieję, że udało mi się odpowiedzieć na większość zadanych mi pytań.
To znaczy, oprócz jednego, bo to zostawiłam sobie na koniec.
Pytanie Pana Sebastiana:
Jako spółka z o. o. nie możemy ubiegać się o postojowe, jednak wspomniała Pani o innych instrumentach,
czy mogę prosić o rozwiniecie tematu?
I moja odpowiedź:
To jest klasyczny przykład pytania, na które nie sposób odpowiedzieć ani na webinarze, ani na blogu.
Co do zasady – nie licząc właśnie postojowego – spółka z o.o. może bowiem skorzystać z wszelkich pozostałych form pomocy. Pożyczki, dotacji, subwencji. Uzyskanie każdej z nich jest natomiast obwarowane koniecznością spełnienia poszczególnych przesłanek, których spełnienia nie jestem w stanie przesądzić nie znając szczegółowo sytuacji, jaka panuje w Państwa spółce. Nie wiem czy i ilu zatrudniają Państwo pracowników, kiedy spółka została utworzona, na jakim poziomie kształtuje się spadek przychodów, a to od tego właśnie zależy możliwość skorzystania z poszczególnych instrumentów pomocowych.
Stąd odpowiadając na Pana pytanie całkiem ogólnie – oprócz postojowego co do zasady mogą się Państwo starać o wszystkie formy pomocy, jeżeli tylko spełniają Państwo warunki jej uzyskania.
Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie przysługuje zaś postojowe, gdyż postojowe może zostać przyznane wyłącznie osobie prowadzącej pozarolniczą działalności gospodarczą, a wspólnicy spółki kapitałowej nie mają statusu przedsiębiorcy. Jednym słowem – dlatego, że wspólnicy nie opłacają z tego tytułu składek na ZUS.
